ระบบการควบคุมภายในคืออะไร มีความสำคัญกับการบริหารงานและองค์กรอย่างไร มาทำความรู้จักความหมาย ปัจจัยความสำเร็จ และประโยชน์ของระบบการควบคุมภายในกันครับ
P1 ระบบการควบคุมภายใน คืออะไร
- เป็นเครื่องมือในด้านการจัดการประเภทหนึ่งที่ถูกนำมาใช้ในการบริหารงาน
- เป็นกลไกขั้นพื้นฐานของกระบวนการกำกับดูแล การดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ องค์กร ให้ดำเนินงานไปอย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์
P2 ระบบการควบคุมภายในที่ดี เกิดขึ้นได้ เมื่อ
- ผู้บริหารระดับสูงความสำคัญ ปฏิบัติตนให้เป็นแบบอย่างที่ดี และมีหน้าที่รับผิดชอบในการกำหนดนโยบายและมาตรการการควบคุมขององค์กร
- เป็นกระบวนการที่รวมไว้หรือเป็นส่วนหนึ่งในการปฏิบัติงาน
- ได้รับความร่วมมือจากบุคลากรทุกคนภายในองค์กร
- ติดตามผลการควบคุมภายในอย่างสม่ำเสมอ
- ปรับปรุงมาตรการควบคุมต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป
P3 ปัจจัยแห่งความสำเร็จที่ก่อให้เกิดระบบการควบคุมภายในที่ดี
ปัจจัยผลักดัน
1) วัตถุประสงค์ (Purpose) ชัดเจน
2) ข้อตกลงร่วมกัน (Commitment)
3) ความสามารถ (Capability)
4) การปฏิบัติการ (Action)
5) การเรียนรู้ (Learning)
ปัจจัยเกื้อหนุน
1) ผู้บริหารให้ความสำคัญ
2) การประเมินความเสี่ยงและการบริหารความเสี่ยงอย่างสม่ำเสมอ
3) การจัดการทรัพยากรบุคคลเป็นระบบ/เหมาะสม
4) มีความรับผิดชอบและจิตสำนึกของบุคคลทุกระดับ
P4 การควบคุมภายใน สามารถแบ่งเป็น 5 ประเภท คือ
1) การควบคุมแบบป้องกัน (Preventive Control) เป็นการควบคุมเพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยงจากความผิดพลาด ความเสียหาย เช่น การแบ่งแยกหน้าที่การงาน การควบคุมการเข้าถึงทรัพย์สิน เป็นต้น
2) การควบคุมแบบค้นพบ (Detective Control) เป็นการควบคุมเพื่อค้นพบความเสียหาย หรือความผิดพลาดที่เกิดขึ้นแล้ว เช่น การสอบทานงาน การสอบยืนยันยอด การตรวจนับพัสดุ เป็นต้น
3) การควบคุมแบบแก้ไข (Corrective Control) เป็นวิธีการควบคุมที่กำหนดขึ้นเพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นให้ถูกต้อง หรือเพื่อหาวิธีแก้ไขไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดซ้ำอีกในอนาคต
4) การควบคุมแบบส่งเสริม (Directive Control) เป็นวิธีการควบคุมที่ส่งเสริมหรือกระตุ้นให้เกิดความสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ เช่น การให้รางวัลแก่ผู้มีผลงานดี เป็นต้น
5) การควบคุมแบบชดเชย (Compensating Control) เป็นวิธีการควบคุมที่กำหนดขึ้น เพื่อชดเชยหรือทดแทนสำรองระบบที่ทำอยู่ เช่น ระบบ Manual ที่สำรองระบบ Computerize เป็นต้น
P5 ประโยชน์ของการควบคุมภายใน
- เป็นเครื่องมือช่วยผู้บริหารในการกำกับดูแลการปฏิบัติงาน
- การดำเนินงานบรรลุวัตถุประสงค์ที่วางไว้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การใช้ทรัพยากรเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ประหยัดและคุ้มค่า
- ข้อมูลและรายงานทางการเงินถูกต้อง ครบถ้วน และเชื่อถือได้
- การปฏิบัติงานในขั้นตอนต่าง ๆ เป็นไปอย่างมีระบบ ถูกต้องเหมาะสม และอยู่ในกรอบของกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง
- ป้องกันโอกาสเสี่ยงที่อาจเกิดความผิดพลาดในการดำเนินงานขององค์กร
นางสาวลภัสรดา เลิศภานุโรจ
รองประธานบริหาร บจ.ตรวจสอบภายในธรรมนิติ